Hoofdluis
Hoofdluis steekt regelmatig de kop op en regelmatig worden er op school kinderen met hoofdluis gesignaleerd. Dit is beslist geen drama en u hoeft u zeker geen verwijten te maken als uw kind hoofdluis heeft opgelopen. Het krijgen van hoofdluis heeft niets te maken met lichamelijke hygiëne: De hoofdluis komt niet alleen voor op vuile, ongewassen hoofden, maar juist ook op schone haren vindt de luis zeer aangenaam.
Wat is hoofdluis?
De hoofdluis is een parasiet: het beestje leeft van mensenbloed. Hij zoekt graag behaarde en warme plekjes op zoals achter de oren, in de nek of onder een pony. Een volwassen hoofdluis is ongeveer zo groot als een sesamzaadje. Hij is grijsblauw of, nadat hij bloed opgezogen heeft, roodbruin van kleur. Mensen en alle diersoorten hebben een eigen luizensoort. Hondenluizen kunnen bijvoorbeeld niet op mensen overleven en andersom.
De eitjes van de hoofdluis, de neten, zijn ongeveer 1 millimeter groot en zijn doorzichtig of grijswit. Ze lijken op roos. Maar roos zit los, terwijl neten juist aan de haren kleven. Levende neten zitten ongeveer tot 2 cm van de haarwortel. Neten die op grotere afstand zitten leven meestal niet meer of zijn al uitgekomen.
Hoofdluis kan kruipen en verspreidt snel. Een jonge hoofdluis komt na 7 tot 10 dagen uit het ei en is 7-10 dagen daarna volwassen. Alleen volwassen hoofdluizen kunnen eitjes leggen. Een hoofdluis leeft ongeveer één maand en legt in elke dag 5 of 6 eitjes. Uit deze eitjes komen weer nieuwe hoofdluizen. Snel ingrijpen is bij hoofdluis dus belangrijk.
Hoe krijg je hoofdluis?
Hoofdluis kun je krijgen van contact met iemand die hoofdluis heeft: de luizen lopen van het ene hoofd naar het andere. Ze verplaatsen zich niet via kleding of andere spullen (tenzij deze spullen haren bevatten). Springen kunnen ze niet. Hoofdluis komt vaker bij kinderen voor, omdat tijdens het spelen of maken van selfies de hoofden elkaar raken. Ook volwassenen kunnen hoofdluis krijgen.
Is het erg op hoofdluis te hebben?
Hoofdluis is beslist geen drama en je hoeft jezelf niets te verwijten als je kind hoofdluis heeft. Hoofdluizen kunnen geen ziekten overbrengen. Het is onschadelijk, maar het kan veel jeuk geven. Door krabben kunnen er infecties ontstaan. Het krijgen van hoofdluis heeft niets te maken met schone of vieze haren.
Het ontdekken van hoofdluis
Hoofdluis begint vaak met jeuk, maar niet altijd. Als je controleert, kijk dan goed tussen de haren, vooral achter de oren en in de nek. Je ziet de hoofdluizen dan bewegen. Ook als je geen luizen ziet maar wel grijswitte puntjes, is er waarschijnlijk sprake van hoofdluis. Die puntjes zijn eitjes van hoofdluis. Uit deze eitjes komen nieuwe hoofdluizen.
Gebruik een luizenkam of andere fijntandige kam om te controleren op hoofdluis. Met een luizenkam kan het moeilijk zijn om heel dik haar te kammen, dan kun je ook een andere fijntandige kam gebruiken.
Kam het haar met een fijntandige kam boven wit papier of de wasbak. De luizen zullen op het papier of in de wasbak vallen als kleine grijsblauw of roodbruin gekleurde spikkels. Ze zijn zo groot als een sesamzaadje en bewegen. Wanneer je controleert zonder te kammen, is de kans groot dat je luizen mist.
Bij het ontdekken van hoofdluis neemt u de volgende stappen:
- Controleer alle gezinsleden.
- Behandel gezinsleden die hoofdluis hebben. Er zijn drie behandelmogelijkheden, zie hieronder.
- Vertel mensen in de directe omgeving dat je kind hoofdluis heeft. Denk aan school, kinderopvang, (sport)clubs, opa’s oma’s, de oppassen en ouders van vrienden.
De behandeling
Er bestaan twee soorten behandelingen om hoofdluis te verwijderen:
- De uitkambehandeling: Twee weken lang het haar dagelijks doorkammen met een fijntandige kam.
- De uitkambehandeling in combinatie met antihoofdluismiddel. Als je een antihoofdluismiddel gebruikt, is het belangrijk om ook dan het haar twee weken lang dagelijks te kammen met een fijntandige kam.
Kam twee weken lang elke dag het haar met een fijntandige kam, in combinatie met crèmespoeling. (De neten zijn moeilijk te verwijderen met kammen. Na 7 tot 10 dagen komt de neet van een hoofdluis uit. Dan kruipt een jonge hoofdluis uit het ei. Deze jonge hoofdluis is wel te verwijderen door te kammen met een fijntandige kam. Als je twee weken lang dagelijks kamt, verwijder je alle hoofdluizen voordat ze nieuwe eitjes kunnen leggen.) Een luizenkam is te koop bij de drogist of apotheek.
Je gaat als volgt te werk
De uitkambehandeling:
- Maak het haar door en door nat. Verdeel crèmespoeling door het haar.
- Bescherm de ogen met een washandje en kam dan eerst met een gewone kam de klitten weg. Spoel dit niet uit.
- Houd het hoofd voorover boven een wasbak of een stuk wit papier.
- Pak een fijntandige kam en kam het haar van achter naar voren, tegen de hoofdhuid aan; start bij het ene oor en schuif, plukje voor plukje, na elke kambeweging op naar het ander oor.
- Vastgeplakte neten kan je met je nagels verwijderen. Eventueel kan je ze eerst losweken door te deppen met azijn.
- Veeg tijdens de kambeurt de kam regelmatig af aan een stuk keukenpapier op papieren zakdoek. Gooi deze na afloop weg.
- Spoel vervolgens de crèmespoeling uit het haar.
- Maak de kam na gebruik schoon met water en zeep.
Als de uitkambehandeling niet heeft gewerkt dan kan je dit herhalen in combinatie met een antihoofdluismiddel.
Welk antihoofdluismiddel kies ik?
Je kunt het beste een hoofdluismiddel gebruik met dimeticon. Er zijn in Nederland verschillende antihoofdluismiddelen verkrijgbaar in de vorm van een lotion of shampoo. Deze middelen hebben de volgende werkzame stoffen:
- dimeticon
- malathion
- permetrine
Tegen malathion en permetrine is de hoofdluis steeds vaker resistent (ongevoelig). Daarom hebben middelen met dimeticon de voorkeur. Tegen deze middelen is geen resistentie mogelijk, omdat dimeticon een andere werking heeft, het verstikt namelijk de luis. (Dit is verkrijgbaar bij de drogist en apotheek vanaf €6,89 van het huismerk)
Hoe zorg ik dat de hoofdluis zich niet verder verspreidt?
Het is belangrijk aan iedereen in de omgeving te laten weten dat je hoofdluis hebt gevonden. Denk aan de school, kinderopvang of (sport)clubs, opa’s, oma’s, oppassen en ouders van vriendjes. Zij kunnen dan ook controleren en zo voorkomen dat kinderen opnieuw besmet raken. Vooral op school is het belangrijk om alle kinderen uit een groep tegelijk te controleren. Bovendien moet de behandeling van kinderen met hoofdluis op dezelfde dag starten. Dit voorkomt dat de luizen zich toch verspreiden. Daarnaast is het advies om de hele schoolklas en alle huisgenoten twee weken later opnieuw te controleren.
*Bron: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
